Zespół klasztorny W Pożajściu jest uważany za jeden z najpiękniejszych przykładów dojrzałego baroku w Europie Północnej i Wschodniej.
Budowa zespołu klasztornego w Pożajściu, budowa kościoła w Jeznie oraz przebudowa wielkiego pałacu w Jeznie odbywały się w tym samym czasie, więc Pożajście i Jezno są braćmi bliźniakami. To, co w Jeznie zostało zniszczone przez czas i wojny, wciąż można oglądać w Pożajściu.
Po tym, gdy Krzysztof Zygmunt Pac został mianowany na kanclerza wielkiego litewskiego oraz nagromadził bogactwa, przystąpił do realizacji swojego pomysłu - budowy klasztoru kamedułów. Pożajście zostało wybrane jako miejsce na klasztor kamedułów sprowadzonych na Litwę w 1664 r. Krzysztof Pac nie zdążył jednak obejrzeć wybudowanego klasztoru, gdyż w 1684 roku zmarł w swoim pałacu pod Warszawą. W 1693 r. budowę dokończył jego siostrzeniec Michał Kazimierz Pac. Zgodnie z wolą Krzysztofa Paca wyrażoną w testamencie, jego jedyny syn, który zmarł w niemowlęctwie oraz jego żona zostali pochowani w Pożajściu. Przed śmiercią Pac pozostawił legendarne świadectwo swej szlachetności - spalił wszystkie księgi rachunkowe z budowy klasztoru i kościoła, twierdząc: „Co oddałem Bogu, niech tylko Bóg jeden wie”.
Opinie